Z inicjatywy przewodniczącej Komisji Historycznej Wielkopolskiej Izby Lekarskiej dr Lidii Dymalskiej – Kubasik Wielkopolska Izba Lekarska ufundowała tablicę pamiątkową poświęconą prof. Wiktorowi Tomaszewskiemu.
Prof. Wiktor Tomaszewski urodził się w Pleszewie, studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego ukończył w 1931 roku i do czasu II wojny światowej pracował w Szpitalu Miejskim w Poznaniu w II Klinice Terapeutycznej, otwierając tam pierwszą w Poznaniu pracownię elektrokardiografii. W czasie wojny, od 1940 roku do swojej śmierci w 1995 roku, mieszkał i pracował w Edynburgu, jako lekarz polskich żołnierzy i ich rodzin, w tym gen. Stanisława Maczka oraz co ważne – był wykładowcą na Polskim Wydziale Lekarskim Uniwersytetu w Edynburgu, gdzie szkolono polskich lekarzy i lekarzy dentystów w latach 1941-1945, a utworzonym w Szkocji poprzez działania Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźctwie, ale przede wszystkim dzięki determinacji jaką wykazał się w tej sprawie były dziekan Wydziału Lekarskiego UP – prof. Antoni Jurasz.
W 1983 roku jedno z najstarszych towarzystw medycznych na świecie, założone w 1681 roku, Royal College of Physicians, prosi prof. Wiktora Tomaszewskiego o przyjęcie honorowego członkostwa. Pracując na wydziale, tworzy i wydaje pierwszy polsko–angielski i angielsko- polski słownik lekarski. Publikuje prace związane z żywieniem, z witaminą A, z działaniem antybiotyków. Jest jednym z pionierów zastosowań fotografii luminescencyjnej w medycynie. W 1984 roku Akademia Medyczna w Poznaniu nadaje mu tytuł doctora honoris causa, a w 1991 roku Wydział Medyczny Uniwersytetu Edynburskiego – honorowy doktorat z dziedziny nauk medycznych. Było to drugie takie wyróżnienie dla polskiego naukowca nadane przez Senat Uniwersytetu w Edynburgu. Podobne uzyskała tylko Maria Skłodowska-Curie. Mimo upływu lat prof. Wiktor Tomaszewski jest stale aktywny, wspiera swoich kolegów lekarzy w kraju i działa na rzecz Polonii. Doprowadza do urzeczywistnienia fundacji im. Polskiego Wydziału Lekarskiego oferującej stypendia dla młodych polskich lekarzy pracujących naukowo. Organizuje rocznicowe spotkania koleżanek i kolegów studiujących na Polskim Wydziale Lekarskim w Edynburgu, którzy zjeżdżają się z całego świata.
Prof. Wiktor Tomaszewski zmarł w Edynburgu w 88. roku życia, msza żałobna odprawiona została w Katedrze pw. Św. Idziego, ale prochy zmarłego na jego życzenie zostały przewiezione do rodzinnego grobu w Pleszewie.
Po mszy św. w kościele pw. Ścięcia Jana Chrzciciela w Pleszewie tablicę pamiątkową odsłonił Burmistrz Pleszewa – Arkadiusz Ptak, bratanek prof. Wiktora Tomaszewskiego – Tadeusz Tomaszewski oraz Izabela Brodzińska, docierając do Pleszewa prosto z Edynburga.
Dr Lidia Dymalska-Kubasik w swoim wystąpieniu przed odsłonięciem tablicy pamiątkowej przywołała jeszcze osobę dr Marii Długołęckiej-Graham z Uniwersytetu w Edynburgu, która zmarła w 2023 roku, a która z wielkim zaangażowaniem utrzymywała pamięć o Polskim Wydziale Lekarskim oraz koordynowała przez wiele lat polsko-szkockie relacje między uniwersytetami medycznymi, a która osobiście przekazała jej swoją prośbę o zachowanie w Polsce pamięci o prof. Wiktorze Tomaszewskim.
Dla podkreślenia szkockiego etapu w życiu profesora grupa lekarzy z Leszna, przy dźwiękach muzyki Cehlih odtańczyła w kolorowych kiltach w kratę typowe szkockie układy taneczne przygotowane specjalnie na tę okazję.
Kolejna część uroczystości – wykłady poświęcone życiu i działalności prof. Wiktora Tomaszewskiego odbyły się w Ratuszu przy pleszewskim Rynku. Tam głos zabrał ponownie Burmistrz Pleszewa przedstawiając młodzieńcze lata profesora spędzone w Pleszewie. Pani Izabela Brodzińska, która od swoich młodych lat znała osobiście prof. Wiktora Tomaszewskiego zapoznała nas z jego działalnością i zasługami dla polskich lekarzy i polskich żołnierzy oraz ich rodzin podczas życia na obczyźnie. Pan Tadeusz Tomaszewski w swoim emocjonalnym wystąpieniu przedstawił sylwetkę swojego stryja jako człowieka, na którego rodzina mogła liczyć w każdych okolicznościach. Ostatnim z zaproszonych wykładowców był Pan Leszek Wieciech, konsul RP w Edynburgu w latach 1995-1999, który po swoim wykładzie przekazał na ręce prof. Jacka Wysockiego unikalną pamiątkę – reprint plakatu, z którym prof. Antoni Jurasz wyruszył do USA w czasie wojny w celu zbierania funduszy na polski szpital im. Ignacego Padarewskiego w Edynburgu.
Ten dzień pełen polskiej historii i wzruszeń związanych z postacią prof. Wiktora Tomaszewskiego, uhonorowanego naszą pamięcią w trzydziestą rocznicą śmierci, zakończył piękny koncert Orkiestry Wielkopolskiej Izby Lekarskiej „Operacja Muzyka” , działającej pod batutą Dobrochny Martenki w parku zamku w Gołuchowie, nieopodal Pleszewa.
Wszyscy zaproszeni goście, a szczególnie lekarze i lekarze dentyści z delegatury WIL w Kaliszu i w Lesznie, członkowie ORL WIL, prof. Anita Magowska z Katedry i Zakładu Historii i Filozofii Nauk Medycznych UM w Poznaniu, prof. Jacek Wysocki JM Rektor Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu I i II kadencji, prof. Piotr Dylewicz, prezes WIL I i II kadencji, członkowie Pleszewskiego Towarzystwa Lekarskiego i Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego, Pan Adam Staszak- dyrektor Muzeum Regionalnego w Pleszewie oraz członkowie Komisji Historycznej WIL, okazali się w najwyższym stopniu zainteresowani dokonaniami prof. Wiktora Tomaszewskiego towarzysząc swoją obecnością całemu wydarzeniu.
Lidia Dymalska-Kubasik
Przewodnicząca Komisji Historycznej WIL
