W związku ze zbliżającym się końcem IX kadencji samorządu lekarskiego rozpoczęły się przygotowania do wyborów delegatów na Okręgowy Zjazd Lekarski Wielkopolskiej Izby Lekarskiej.
Wybory przeprowadzone będą w oparciu o nowy regulamin wyborów do organów i w organach izb lekarskich oraz trybu odwoływania członków tych organów, uchwalony 18 maja 2024 r. przez Nadzwyczajny XVI Krajowy Zjazd Lekarzy. Regulamin ten, choć wprowadza wiele istotnych zmian, nie zmienia jednak podstawowych zasad wyborczych, które wynikają z ustawy o izbach lekarskich. Istotną zmianą jest to, że pierwszy raz w historii samorządu wybory w rejonach wyborczych będą przeprowadzane również w trybie głosowania elektroniczną, w specjalnie w tym celu przygotowanym przez Naczelną Izbę Lekarską systemie informatycznym. Głosowanie osobiste albo korespondencyjne nadal będzie możliwe w rejonie wyborczym.
Poniżej przekazujemy najistotniejsze informacje dotyczące wyborów.
Rejony wyborcze
Wybory, jak dotychczas zaczną się w rejonach wyborczych, w których wybierani będą delegaci na Sprawozdawczo-Wyborczy Okręgowy Zjazd Lekarzy. Rejony wyborcze tworzone są odrębnie dla lekarzy i lekarzy dentystów, z wyjątkiem sytuacji utworzenia rejonu wyborczego na wniosek grupy lekarzy lub lekarzy dentystów. Taki rejon może obejmować osoby wykonujące obydwa zawody. Jeżeli lekarz wykonuje obydwa zawody, okręgowa komisja wyborcza wpisuje go na wskazaną przez niego listę członków rejonu wyborczego, w przypadku braku takiego wskazania, okręgowa komisja wyborcza dokonuje wyboru rejonu. Rejony wyborcze obejmują grupę lekarzy tj. lekarzy albo lekarzy dentystów określonych na podstawie wspólnego mianownika łączącego ich w grupę.
Okręgowa Rada Lekarska Wielkopolskiej Izby Lekarskiej w dniu 18 stycznia 2025 r. podjęła na wniosek Okręgowej Komisji Wyborczej WIL uchwałę, w której ustaliła, że do wyboru jednego delegata na Sprawozdawczo-Wyborczy Okręgowy Zjazd Lekarzy WIL uprawnionych będzie 60 lekarzy lub lekarzy dentystów. W tej samej uchwale ORL zdecydowała, że minimalną liczbą członków rejonu wyborczego będzie 60 członków. Ponadto w załączniku do ww. uchwały ustalony został podział Wielkopolskiej Izby Lekarskiej na rejony wyborcze. Utworzonych zostało 46 rejonów wyborczych, zgodnie z propozycją Okręgowej Komisji Wyborczej.
Następnym krokiem procedury wyborczej będzie poinformowanie przez Okręgową Komisję Wyborczą członków rejonów wyborczych o wpisie na listę rejonu wyborczego oraz przekazanie im instrukcji dotyczących:
1) uczestnictwa w wyborach i zasadach głosowania;
2) procedurach przenosin pomiędzy rejonami;
3) zgłaszania kandydatur na delegatów na okręgowy zjazd lekarzy.
Poinformowanie to obędzie się poprzez zamieszczenie ww. informacji na stronie internetowej Izby oraz biuletynie informacji publicznej (BIP), publikację listy członków rejonów wyborczych w systemie głosowania elektronicznego oraz udostępnienie informacji w tym zakresie w siedzibie Izby. O publikacji ww. informacji każdy lekarz i lekarz dentysta zostanie, w oparciu o dane zawarte w okręgowym rejestrze lekarzy i lekarzy dentystów, powiadomiony w terminie 7 dni od daty tej publikacji z wykorzystaniem jednej z wymienionych form kontaktu:
1) listownie;
2) przez serwis SMS;
3) pocztą elektroniczną;
– a także poprzez umieszczenie ogłoszenia w biuletynie informacji publicznej (BIP) o dokonaniu publikacji list wyborczych w systemie głosowania elektronicznego.
Rejon wyborczy może zostać również utworzony na pisemny wniosek lekarzy lub lekarzy dentystów albo lekarzy i lekarzy dentystów. Taki rejon wyborczy stanowią wnioskujący lekarze lub/i lekarze dentyści, pod warunkiem, że ich liczba wynosi co najmniej tylu członków, ile wynosi ustalona przez okręgową radę lekarską minimalna liczba członków rejonu, czyli w wyborach do X kadencji wniosek taki może złożyć co najmniej 60 lekarzy lub lekarzy dentystów. Wniosek ten powinien wpłynąć do okręgowej komisji wyborczej przed upływem terminu 30 dni od daty opublikowania list członków rejonów wyborczych w systemie głosowania elektronicznego.
Niezależnie od rejonów utworzonych przez Okręgową Radę Lekarską oraz rejonów, które mogą zostać utworzone na wniosek lekarzy lub lekarzy dentystów, możliwe jest również przeniesienie się z rejonu utworzonego przez Okręgową Radę Lekarską, do którego każdy członek izby zostanie przypisany, do innego rejonu utworzonego dla jego grupy zawodowej, w którym zamierza uczestniczyć w wyborach. Co ważne, w przeciwieństwie do poprzedniego regulaminu wyborów obecnie obowiązujący nie ogranicza możliwości przenosin do obszaru delegatury czy obszaru Izby – wniosek o przeniesienie można składać bez ograniczeń terytorialnych. Wniosek powinien wpłynąć do Okręgowej Komisji Wyborczej w terminie do 30 dni od daty opublikowania listy w systemie głosowania elektronicznego. Lekarz lub lekarz dentysta może przenieść się do dowolnego rejonu wyborczego pod warunkiem, że nie spowoduje to zmniejszenia liczby członków rejonu wyborczego z którego ma nastąpić przeniesienie poniżej minimalnej liczby określonej przez Okręgową Radę Lekarską tj. poniżej 60.
Następnie Okręgowa komisja wyborcza, ustala w drodze uchwały listy członków rejonów wyborczych oraz liczbę mandatów delegatów, którzy powinni być wybrani w tych rejonach. Lista członków rejonu wyborczego nie ulega zmianie do końca kadencji.
Zgłaszanie kandydatów
Zgłaszanie kandydatów, lekarzy i lekarzy dentystów, na delegatów w rejonie wyborczym, następuje we wskazanym przez komisję miejscu i określonym terminie. Kandydata na delegata na Okręgowy Zjazd Lekarzy może zgłosić każdy członek rejonu wyborczego, można zgłosić własną kandydaturę. Nie ma ograniczenia co do liczby kandydatów ubiegających się o mandat w danym rejonie wyborczym. Zgłoszenie kandydata powinno być złożone w jednej z następujących form:
1) pisemnie, w formie odpowiadającej uchwalonym przez Krajową Komisję Wyborczą wzorom wniosków;
2) w formie elektronicznej za pomocą systemu, po uwierzytelnieniu tożsamości.
Następnie Okręgowa Komisja Wyborcza uchwala oraz zamieszcza w BIP sporządzone w porządku alfabetycznym listy kandydatów w rejonach wyborczych zawierające numer w rejestrze okręgowej izby lekarskiej; nazwę i oznaczenie rejonu wyborczego, imię i nazwisko kandydata oraz tytuł zawodowy.
Zgłoszenie powinno zawierać:
1) nazwisko i imię kandydata oraz jego tytuł zawodowy;
2) numer prawa wykonywania zawodu;
3) numer mandatu kandydata – w odniesieniu do delegatów;
4) wskazanie organu, stanowiska funkcyjnego lub innego stanowiska, do którego kandydat ma być wybrany;
5) jeżeli kandydat zgłaszany jest przez innego członka zgromadzenia wyborczego – nazwisko, imię, podpis zgłaszającego i numer mandatu – w odniesieniu do delegata na zjeździe, albo numer prawa wykonywania zawodu – w odniesieniu do członka rejonu wyborczego;
6) podstawę zgłoszenia w odniesieniu do kandydata zgłoszonego w trybie uchwały sądu lekarskiego lub wskazania rzecznika;
7) oświadczenie kandydata o wyrażeniu zgody na kandydowanie oraz oświadczenie o niekaralności.
W kolejnym kroku Okręgowa Komisja Wyborcza w drodze uchwały ustali termin, miejsce i okres głosowania w rejonie wyborczym. Komisja może skonsultować termin, miejsce i okres głosowania z członkami danego rejonu wyborczego. Komisja, nie później niż 14 dni przed datą głosowania osobistego w rejonie przesyła członkom rejonu wyborczego:
1) zawiadomienie o miejscu i terminie, okresie oraz trybach głosowania w rejonie wyborczym;
2) wskazanie adresów strony internetowej izby lekarskiej zawierającej dodatkowe informacje o kandydatach;
3) instrukcję głosowania w trybie głosowania elektronicznego określoną uchwałą Krajowej Komisji Wyborczej celem przeprowadzenia wyborów danej kadencji
oraz pakiet głosowania korespondencyjnego składający się z karty do głosowania korespondencyjnego, koperty wewnętrznej, koperty zewnętrznej oraz instrukcji głosowania.
Głosowanie
Głosowanie w rejonach wyborczych będzie możliwe w jednym z 3 trybów:
1) w trybie głosowania osobistego, poprzez oddanie głosu w lokalu wyborczym na wydanej karcie do głosowania, poprzez umieszczenie w wyznaczonych obszarach znaku “X” przy wybranych kandydatach w liczbie nie większej niż liczba dostępnych mandatów w danym głosowaniu;
2) w trybie głosowania korespondencyjnego, poprzez oddanie głosu na otrzymanej w pakiecie głosowania korespondencyjnego karcie do głosowania, poprzez umieszczenie w wyznaczonych obszarach znaku “X” przy wybranych kandydatach w liczbie nie większej niż liczba dostępnych mandatów w danym głosowaniu;
3) w trybie głosowania elektronicznego, poprzez oddanie głosu w systemie głosowania elektronicznego, poprzez zaznaczenie wyznaczonych obszarów pól dotyczących wybranych kandydatów w liczbie nie większej niż liczba dostępnych mandatów w danym głosowaniu.
Liczeniem głosów i ustaleniem wyników głosowania zajmą się powołane komisje skrutacyjne. Kworum wyborcze stanowi w przypadku rejonu wyborczego co najmniej 20% ogólnej liczby członków tego zgromadzenia wyborczego. Wyboru delegatów na Okręgowy Zjazd Lekarzy w rejonie wyborczym dokonuje się zwykłą większością głosów. Warunkiem uzyskania mandatu na delegata na OZL jest uzyskanie przez kandydata liczby głosów nie mniejszej niż 5% ogólnej liczby członków zgromadzenia wyborczego nie mniejszej jednak niż 3 głosy. Jeżeli w wyniku głosowania w rejonie wyborczym dwóch lub więcej kandydatów otrzyma jednakową liczbę głosów kwalifikujących ich do ostatnich mandatów, przeprowadza się losowanie spośród tych kandydatów. Losowanie to przeprowadza Okręgowa Komisja Wyborcza na najbliższym posiedzeniu, ustalając sposób przeprowadzenia tego losowania.
Okręgowa Komisja wyborcza w drodze uchwały, w terminie 7 dni od daty przeprowadzenia ostatniego głosowania w rejonie wyborczym odpowiedniej tury wyborów, ogłasza wyniki wyborów delegatów na okręgowy zjazd lekarzy. Od wyników wyborów może zostać wniesiony protest wyborczy. Protest wnosi się w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników z zarzutem naruszenia przepisów ustawy, Regulaminu lub niewłaściwego ustalenia wyników wyborów. Protesty przeciw ważności wyborów przeprowadzonych przez zgromadzenia wyborcze rejonu wyborczego rozpatruje Okręgowy Sąd Lekarski.
W przypadku, gdy w wyniku przeprowadzonych wyborów nie wybrano delegatów na Okręgowy Zjazd Lekarzy w liczbie stanowiącej co najmniej połowę liczby mandatów, Okręgowa Komisja Wyborcza w celu spełnienia tego wymogu, przeprowadza kolejne wybory na wakujące mandaty w rejonach wyborczych, w których nie wybrano delegatów lub w których nie wszystkie mandaty zostały obsadzone, do czasu wybrania właściwej liczby delegatów przy czym wybory te odbywają się wyłącznie w trybie głosowania elektronicznego.
R. pr. Wojciech Idaszak