Lekarz nie jest funkcjonariuszem publicznym, jednakże w określonych warunkach przysługuje mu – przewidziana w przepisach Kodeksu karnego – ochrona prawna należna funkcjonariuszowi publicznemu. Jedną ze wskazanych okoliczności jest wykonywanie zawodu w podmiocie wykonującym działalność leczniczą, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w tym podmiocie.
Wszystkim lekarzom i lekarzom dentystom Wielkopolskiej Izby Lekarskiej leczącym w takich podmiotach oferujemy tabliczkę do wywieszenia w gabinecie:
• Tabliczkę można zamówić bezpłatnie poprzez kancelarię Rzeczników Praw Lekarza przez formularz lub mailowo: rpl@wil.org.pl
• Zachęcamy także do pobrania wzoru gotowego do wydruku: wzór format A5.
Kiedy lekarzowi i lekarzowi dentyście przysługuje ochrona należna funkcjonariuszowi publicznemu?
Zgodnie z art. 44 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty ochrona należna funkcjonariuszowi publicznemu przysługuje lekarzowi, który:
1) wykonuje czynności w ramach świadczeń pomocy doraźnej lub w przypadku tzw. przymusu ustawowego, o którym mowa w art. 30 u.z.l., zobowiązującego lekarza do udzielania pomocy w każdej sytuacji, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, jak również w innych przypadkach niecierpiących zwłoki.
2) wykonuje zawód w podmiocie wykonującym działalność leczniczą, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w tym podmiocie.
Przyznana lekarzowi szczególna ochrona prawna należna funkcjonariuszowi publicznemu dotyczy w istocie sfery prawa karnego. Kodeks karny nakłada bowiem surowszą odpowiedzialność na sprawców określonych przestępstw, których dopuszczą się wobec lekarza. Wskazać należy tutaj następujące przestępstwa:
Art. 222 § 1 K.k. [Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego]
Kto narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
(Wskazać należy przy tym, iż jeżeli czyn określony w przywołanym wyżej przepisie wywołało niewłaściwe zachowanie się funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu przybranej, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia)
Art. 223 § 1 K.k. [Czynna napaść na funkcjonariusza publicznego]
Kto, działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą lub używając broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo środka obezwładniającego, dopuszcza się czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10, a jeżeli skutkiem napaści był ciężki uszczerbek na zdrowiu funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej, kara pozbawienia wolności wynosi od lat 2 do 12.
Art. 226 § 1 K.k. [Znieważenie funkcjonariusza lub konstytucyjnego organu]
Kto znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Przyznanie lekarzom ochrony prawnej należnej funkcjonariuszowi publicznemu to jednak nie tylko surowsza odpowiedzialność sprawców wskazanych wyżej przestępstw.
Istotne jest również to, iż każde z wymienionych wyżej przestępstw ścigane jest z urzędu,
co oznacza, iż Policja i Prokuratura, gdy tylko otrzymają informację o popełnieniu czynu zabronionego, mają obowiązek wszcząć postępowanie w tej sprawie, a Prokuratura – jeśli będą ku temu podstawy – wnieść do sądu akt oskarżenia.