STANOWISKO ORL-001/2021

Okręgowej Rady Lekarskiej

Wielkopolskiej Izby Lekarskiej

z dnia 20 listopada 2021 r.

  

Stanowisko w sprawie

zniesienia obowiązkowego stażu podyplomowego dla lekarzy i lekarzy dentystów

 

Okręgowa Rada Lekarska Wielkopolskiej Izby Lekarskiej stanowczo sprzeciwia się planom likwidacji stażu podyplomowego dla lekarzy i lekarzy dentystów. Wdrożenie w życie propozycji wysuniętej przez Konferencję Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych i zaaprobowanej przez Ministerstwo Zdrowia przyniesie negatywne skutki dla całego systemu ochrony zdrowia.

 

Staż podyplomowy jest integralnym elementem procesu edukacji lekarzy i lekarzy dentystów, pozwalającym na zdobycie kluczowych dla samodzielnej pracy umiejętności w kontrolowanym środowisku. Zniesienie stażu wymaga gruntownej ewaluacji oraz reformy programu nauczania na uniwersytetach medycznych pozwalającej studentom realnie osiągnąć zawarte w nim efekty kształcenia. Tym samym rozważenie tak daleko idących zmian najwcześniej byłoby możliwe dla roczników dopiero rozpoczynających nauczanie w przyszłym naborze, którego tok studiów musiałby w pełni zostać przystosowany do planów likwidacji stażu podyplomowego lub skrócony o rok zgodnie z pierwotnymi założeniami.

 

Wyrażamy przy tym dezaprobatę dla wyłączenia środowiska lekarskiego poprzez brak jakichkolwiek konsultacji merytorycznych względem proponowanych zmian. Najlepszą drogą dla stworzenia odpowiednich reform w toku kształcenia lekarzy i lekarzy dentystów jest praca w zespołach czterostronnych z udziałem przedstawicieli uczelni, izb lekarskich, Ministerstwa Zdrowia oraz reprezentantów studentów.

 

    Sekretarz ORL WIL                Prezes ORL WIL

Elżbieta Marcinkowska             Artur de Rosier

 

 

UZASADNIENIE:

 

Przy zwiększającej się obecnie liczbie studentów kierunku lekarskiego i lekarsko-dentystycznego, bardzo wolno rośnie liczba wykwalifikowanej kadry akademickiej. Taki stan jeszcze bardziej nasilać będzie trudności w tworzeniu korzystnych relacji uczeń-nauczyciel, które skutkują efektywnym przekazywaniem wiedzy zawodowej, praktycznej nauki postaw i etyki zawodu medycznego. Nie można zapominać, że epidemia SARS-CoV-2 spowodowała znaczne ograniczenia w praktycznej nauce zawodu w czasie zajęć klinicznych. Z powodu braku możliwości pełnej realizacji programu studiów studenci, szczególnie tym dotknięci ostatnich lat kierunków lekarskiego i lekarsko-dentystycznego, w stażu podyplomowym widzą szansę uzyskania praktycznych umiejętności zawodowych.

 

Staż podyplomowy jest jedyną okazją, przed rozpoczęciem samodzielnej pracy zawodowej, na poznanie warunków pracy w jednostkach innych niż akademickie. To moment, w którym absolwenci poznają specyfikę pracy na różnorodnych oddziałach i mogą skonfrontować swoje plany dotyczące  specjalizacji z rzeczywistością. Dzięki temu doświadczeniu mogą świadomie podjąć decyzje o swojej dalszej ścieżce zawodowej. Jest to również czas włączenia młodych lekarzy w działalność Izb Lekarskich, którego usunięcie tworzy nieodwracalną w przyszłości szkodę na integralności stanu lekarskiego.

 

Zadania powierzane studentom na uniwersytetach w ramach nauczania klinicznego na 6 roku w zamyśle mają uczyć pracy w środowisku szpitalnym, nie mają jednak praktycznego zastosowania dla jednostki, w której studenci się kształcą. Praca niejednokrotnie polega na powielaniu już wykonanych czynności czy odtwórczym analizowaniu już podjętych decyzji, często w wieloosobowych grupach. W takich warunkach nie są możliwe ani wejście w relacje lekarz-pacjent, ani nauka samodzielnego zbierania wywiadu, przeprowadzania badań. Trudno mówić o praktycznej nauce zawodu bez wykonywania obowiązków wynikających z pracy w tym zawodzie. Te założenia potwierdza przeprowadzona ewaluacja zainteresowanych, w której na 1075 ankietowanych studentów, 986 wypowiedziało się krytycznie o nauczaniu praktycznych umiejętności na studiach. Tylko 13 studentów wypowiedziało się pozytywnie. Analogicznie, mniej niż 8% ankietowanych przez Wielkopolską Izbę Lekarską młodych lekarzy określiło, że studia przygotowały ich do wykonywania czynności praktycznych w zawodzie.

 

Ostatni rok studiów nadal nie przygotowuje do bezpośredniego rozpoczęcia samodzielnej pracy zawodowej lekarza, która nigdy nie będzie w pełni odwzorowana w warunkach symulacji. Staż podyplomowy pozwala na poznanie obecnego systemu ochrony zdrowia w Polsce, którego realia są odmienne niż te panujące w jednostkach akademickich. Naraża się przy tym pacjentów na obniżenie poziomu opieki zdrowotnej, a lekarzy i lekarzy dentystów na zagrożenia związane z odpowiedzialnością zawodową, cywilną, jak również karną.

 

Według obowiązującego prawa wiele najbardziej podstawowych procedur medycznych może być wykonywana tylko przez lekarza. Wymienić tutaj można m.in.: badanie pacjenta, udzielanie informacji pacjentowi i jego rodzinie, dokonywanie wpisów w historii choroby. Brak jasno określonych prawem czynności, które studenci mogą wykonywać w stosunku do pacjenta samodzielnie lub pod nadzorem czy konsultacją z lekarzem tworzy fikcyjne środowisko nauki praktycznej. Postulujemy, aby wdrożenie odpowiednich rozwiązań prawnych poprzedzało gruntowną restrukturyzację w programach kształcenia.