31 maja 2019 r. w nowo otwartym Centrum Edukacyjnym Wielkopolskiej Izby Lekarskiej przy ul. Szyperskiej 14 w Poznaniu odbyła się Konferencja Naukowo-Szkoleniowa „Aktualności w rozpoznawaniu i leczeniu chorób tropikalnych, pasożytniczych i odkleszczowych”. Inicjatorami tego wydarzenia byli kierownik Katedry i Kliniki Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu prof. dr hab. Jerzy Stefaniak – przewodniczący Komitetu Naukowego oraz Wielkopolska Izba Lekarska, która znając potrzeby edukacyjne poznańskiej społeczności lekarskiej, z olbrzymim zaangażowaniem zareagowała na wezwanie Profesora.
Konferencja rozpoczęła się o godzinie 9:00. Uroczystego otwarcia dokonał prof. Jerzy Stefaniak, a z ramienia Wielkopolskiej Izby Lekarskiej głos zabrali lek. Elżbieta Marcinkowska pełniąca funkcję Sekretarza Okręgowej Rady Lekarskiej i lek. Marcin Karolewski będący Skarbnikiem Okręgowej Rady Lekarskiej. Otwierając obrady prof. Stefaniak podkreślił, że Konferencja jest adresowana do lekarzy praktyków wielu specjalności medycznych, w tym specjalistów podstawowej opieki zdrowotnej, chorób zakaźnych i medycyny wewnętrznej, którzy na co dzień zajmują się diagnostyką różnicową m.in. stanów gorączkowych i chorób przewodu pokarmowego i coraz częściej mają kontakt z pacjentami po powrocie z krajów strefy tropikalnej i śródziemnomorskiej. Jednym z najważniejszych założeń naukowych Konferencji była chęć podzielenia się własnym doświadczeniem klinicznym i prezentacja najciekawszych przypadków pacjentów hospitalizowanych w Klinice Chorób Tropikalnych w ciągu ostatnich lat. Miało to zwrócić uwagę na fakt, że nieswoisty i często bardzo skomplikowany przebieg kliniczny wielu chorób pasożytniczych wymaga stałej współpracy pomiędzy parazytologami klinicznymi a specjalistami z innych dziedzin medycyny. To przeświadczenie stało się bodźcem do podjęcia zobowiązania przez Profesora i pracowników Kliniki do organizacji tego typu wydarzeń naukowych w formie cyklicznej. Konieczność regularnej aktualizacji wiedzy w tej dziedzinie potwierdził dr Karolewski, który w imieniu WIL zadeklarował gotowość współpracy z Kliniką i zadeklarował, że rokrocznie, każdy maj w Poznaniu powinien się kojarzyć z hasłem „Medycyna tropikalna, medycyna podróży, choroby pasożytnicze i odkleszczowe”.
Wykłady były prowadzone przez klinicystów z Ośrodka Poznańskiego, specjalistów medycyny morskiej i tropikalnej, specjalistów chorób zakaźnych oraz dr Pawła Zmorę z Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk, który wspólnie z lekarzami Kliniki od kilku lat zajmuje się udoskonalaniem metod diagnostycznych stosowanych w rodzimych inwazjach pasożytniczych, w tym głównie bąblowicy wielojamowej. Wśród uczestników Konferencji byli nie tylko naukowcy, lekarze i inni pracownicy ochrony zdrowia ale także członkowie i sympatycy Fundacji Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio, którą reprezentowała prezes Justyna Palczewska oraz jej zastępca mgr Jacek Jarosz. Na Konferencji nie zabrakło również studentów naszej Uczelni zainteresowanych problemami zdrowotnymi w krajach tropikalnych, a także osób, których zainteresowania dotyczące chorób tropikalnych i odkleszczowych wynikają z zamiłowania do odbywania odległych podróży. Grupę poznańskich obieżyświatów reprezentowali wybitny podróżnik Arkady Radosław Fiedler oraz fotograficy Rafał Konieczny i Danuta Witkowska, której prace graficzne zdobiły wnętrze Centrum Edukacyjnego WIL.
Obrady naukowe podczas Konferencji podzielono na trzy odrębne części. Pierwszą sesję poświęconą chorobom tropikalnym prowadziła dr hab. M. Paul, która w swoim wystąpieniu przybliżyła uczestnikom przebieg kliniczny i metody rozpoznawania gorączki Zachodniego Nilu oraz zwróciła uwagę, że infekcja ta może stanowić realne zagrożenie również dla Polaków, którzy nie wyjeżdżają poza granice naszego kraju. Inną chorobę wirusową będącą niedocenianym przez polskich podróżnych problemem zdrowotnym omówiła dr K. Mrówka, która zaprezentowała pierwszy w Polsce przypadek dengi z powikłaniami ocznymi u pacjentki po powrocie z Indii. Kolejny wykład w sesji tropikalnej wygłoszony przez dr Łukasza Pieloka przedstawiał opis przypadku pacjenta po survivalowej podróży do Demokratycznej Republiki Konga, u którego wystąpiła przemijająca biegunka wywołana zarażeniem Strongyloides stercoralis (węgorkiem jelitowym), Trichuris trichiura (włosogłówką ludzką) i Blastocystis spp. Dr Pielok podkreślił, że ustąpienie objawów jelitowych nie oznacza eradykacji pasożytów co wskazuje na konieczność wykonywania specjalistycznych badań laboratoryjnych każdorazowo po powrocie z podróży. Niezwykle interesującym doniesieniem był opis pierwszego w Europie Środkowej przypadku malarii wywołanej przez zarodźca małpiego (Plasmodium knowlesi), która była importowana przez polską turystkę z Azji Południowo-Wschodniej. Prezentujący ten przypadek dr Sz. Nowak zwrócił uwagę, że świadomość zagrożeń zdrowotnych występujących w tej części świata jest niezwykle istotna, gdyż kraje Azji Południowo-Wschodniej co roku odwiedzają tysiące Polaków. Część pierwszą kończyły dwa wystąpienia dr K. Mrówki, które w bardzo praktyczny sposób poruszały zagadnienia dotyczące profesjonalnego przygotowania się do odległej podróży. Pierwsze z nich podsumowało aktualności związane ze szczepieniami ochronnymi wymaganymi i zalecanymi w ruchu międzynarodowym, a drugie zasady przygotowania apteczki podróżnej.
W czasie przerwy kawowej zorganizowana została konferencja prasowa, w której udział wzięli prof. Jerzy Stefaniak, dr hab. Małgorzata Paul, dr Łukasz Pielok i dr Karolina Mrówka. Odpowiadali na liczne pytania dziennikarzy dotyczące najbardziej aktualnych problemów zdrowotnych Polaków, w tym boreliozy, toksoplazmozy kobiet ciężarnych i zarażeń pasożytniczych przewodu pokarmowego. Duże zainteresowanie mediów wzbudziły również zagadnienia związane z zasadami bezpiecznego podróżowania i profesjonalnym przygotowaniem się do wyjazdów zagranicznych.
Sesję drugą „Choroby pasożytnicze i odkleszczowe” prowadziła dr K. Mrówka i dr Ł. Pielok. Prof. Jerzy Stefaniak, w swoim pierwszym wystąpieniu, usystematyzował zasady rozpoznawania i leczenia boreliozy, przypominając, że jedynie rekomendacje Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych są oparte na evidence based medicine. Kontynuowała dr hab. Małgorzata Paul, która przybliżyła trudności w diagnostyce serologicznej zarażenia Toxoplasma gondii u kobiet ciężarnych i zasady postępowania w przypadku podejrzenia toksoplazmozy u płodu. Kolejne trzy wystąpienia drugiej sesji dotyczyły doświadczeń Poznańskiego Ośrodka w diagnostyce i leczeniu pacjentów z bąblowicą wielojamową wątroby, w tym zastosowania kwasu ursodeoksycholowego w przypadkach nieoperacyjnych, które przebiegają z cholestazą prezentowane przez dr Ł. Pieloka. Ciekawych informacji dostarczyło wystąpienie dr P. Zmory, który wykazał, że szczepy bąblowca wielojamowego u pacjentów hospitalizowanych w Klinice wykazują odmienność genetyczną w porównaniu do szczepów E. multilocularis z innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej, co ma niewątpliwy wpływ na przebieg kliniczny choroby i rokowanie. Drugą sesję kończyło wystąpienie dr Nowaka, który przybliżył zebranym, że pozornie niegroźna i rzadko spotykana kryptosporydioza może być przyczyną przewlekającej się biegunki u osób bez zaburzeń odporności.
W przerwie pomiędzy sesjami mgr Jacek Jarosz z Redemptoris Missio zdał relację z wyprawy naukowo-medycznej do Republiki Środkowoafrykańskiej, której celem było rozpoczęcie projektu zwalczania groźnej ślepoty rzecznej czyli onchocerkozy. Wystąpienie to było bardzo interesujące również z uwagi na fakt, że mgr Jarosz uświadomił zebranym jak powinna funkcjonować prawidłowa i profesjonalna organizacja pomocy humanitarnej dla krajach rozwijających się.
Ostatnia sesja miała charakter „okrągłego stołu” – w czasie prezentowanych przypadków klinicznych obecni na sali mogli rozwiać swoje wątpliwości zadając pytania wykładowcom, m.in. na temat bąblowicy jednojamowej o nietypowym przebiegu z zajęciem wątroby i płuc czy jakie są najnowsze wytyczne dotyczące leczenia ciężkich wielonarządowych powikłań malarii. Jednym z ciekawszych przypadków był pacjent po powrocie z Indii, u którego rozpoznano inwazję Giardia intestinalis i zakażenie wielolekopoporną Klebsiella pneumoniae typu New Delhi (NDM-1, ang. New Delhi metallo-beta-lactamase) potwierdzone przez Krajowy Ośrodek Referencyjny Diagnostyki Laboratoryjnej KORDL.
Konferencja zakończyła się przed godziną 17:00, krótką dyskusją problemową nt. plakatów naukowych przygotowanych przez członków Studenckiego Koła Naukowego Tropik, które poruszały zagadnienia związane z najgroźniejszymi chorobami tropikalnymi czyli zakażeniem wirusem ebola i malarią.
W konferencji naukowo-szkoleniowej „Aktualności w rozpoznawaniu i leczeniu chorób tropikalnych, pasożytniczych i odkleszczowych” uczestniczyło około 100 osób, w tym lekarze i ordynatorzy oddziałów chorób zakaźnych z Warszawy, Gdańska, Wrocławia i Lublina. Uczestnicy wydarzenia docenili bardzo bogaty program Konferencji i wyrazili uznanie za merytoryczne i praktyczne przedstawienie zagadnień.
Kolejny MAJ Z MEDYCYNĄ TROPIKALNĄ W POZNANIU już za rok – serdecznie zapraszamy.
Lek. Szymon Nowak, dr n. med. Karolina Mrówka
Foto: Danuta Witkowska
